ELEKTRİK İZOLASYONU HAKKINDA

Türkiye de çıkan yangınların bir çoğunda , “ elektrik kontağından çıktığı sanılan yangında,maalesef .......... can ve ........mal kaybı olmuştur , yangın söndürme çalışmaları devam etmektedir “ şeklinde üzücü haberlerle karşılaşırsınız.

Yollarda teneke içinde taş ziftin çalı çırpı yakılarak ergitilmeye çalışıldığını ve bunun yer altı (NYY-NYFGbY) kablolarının üzerleri nylon torbalarla sarılarak izole edilmiş ( ! ) kablo ekleri üzerine döküldüğünü görürsünüz. Yeraltı güç kablolarının doğru döşenmeyişi , eklerinin doğru yapılmayışı nedeniyle ne kadar çok zaman ve ekonomik kayba uğradığımızı düşününüz.

Bilgi eksikliği nedeniyle ,doğru malzemelerin seçilmemesi, elektrik malzemelerinin üretimi sırasında doğru ana yalıtım malzemeleri kullanılmaması, elektrikten arındırılması gereken yerlerin doğru malzemelerle izole edilmemesi, belli aralıklarla elektrikli cihazlar, elektrik panoları, motorlar,trafolar, klemensler, papuçlar, kablo , şalter ,anahtar , priz v.b. direkt olarak insanın temas ettiği yerlerde temizlik, yenileme, yalıtım kontrolü başta olmak üzere genel kontrol yapılmaması , ne yazıktır ki istenmeyen kötü sonuçlara sebep olur. Malzemenin seçimi öncelikle İnsanın iyiliği ve sağlığı , emniyeti düşünülerek yapılmalıdır. Yani en önemli işimiz doğru yerde doğru malzemenin seçilmesidir.

NEDEN ?

Elektrikle çalışan motor, jeneratör, transformatör ve tüm diğer makinelerde neden ELEKTRİKSEL İZOLASYON malzemeleri kullanırız?
NEDİR ? Peki bu “ İZOLASYON ” dediğimiz şey nedir?
HANGİSİ ? Elektrikle çalışan makineler ve diğer elektriksel işlerde hangi izolasyon malzemelerini ve uygulama yöntemlerini kullanmalıyız?
DURUN ! Cihazlarınızda oluşacak en önemli sorun yanlış izolasyon malzemelerinin seçilmesinden doğar.

ÖNCE DOĞRU MALZEMEYİ SEÇMEK ZORUNDAYIZ.
Bu sorulara en kolay cevabı elektriksel yalıtım malzemelerini ve özelliklerini bilirsek verebiliriz ..
Motorlar , jeneratörler , transformatörler, kapasitörler ve diğer elektrikle çalışan makinelerin yalıtım malzemeleri ve yalıtılması için ana başlıkları şöyle sıralayabiliriz;

1-Özel emaye vernikleriyle yalıtılmış EMAYE BOBİN TELLERİ

2-Yüzey yalıtımı Presbantlar , plastik filmler , çok katlı yalıtım malzemeleri ve çeşitli örgülü , örgüsüz veya reçine emdirilmiş malzemelerle yapılır.

3-İzolasyon vernikleriyle Emdirerek ( emprenye ) yalıtım

4-Bantlar ve makaronlarla koruma yalıtımı

YALITIM MALZEMELERİNİN EN ÖNEMLİ ÖZELLİKLERİ İSE ;

1-Elektriksel özellikler : Dielektrik kuvveti, kayıp katsayısı, yalıtım direnci gibi parametreler makinenin, motorun, cihazın ulaşacağı sıcaklık göz önüne alınarak değerlendirilmeli ve buna göre malzeme seçilmelidir.

2-Mekanik Özellikler : Sert izolasyon malzemelerinde kopma dayanımı,çekme gerilmesi, sıvı izolasyon vernik ve reçinelerinde ise ; izolasyon değeri , yapışma dayanımı önemsenerek malzeme seçilmelidir.

3-Termal ( Isısal ) Özellikler : Kullanılacak malzemelerin Isı Sınıfları, beraberinde kullanılacak malzemelerin ısı sınıfları da dikkate alınarak seçilmelidir.

Önemli Not : Artık yüksek ısı dayanımı gereken yerlerde, “önce insan sağlığı” diyerek kanserojen özelliklere sahip, tozup nefes yoluyla alınan asbest , amyant kullanmayacaksınız. Şimdi bunların yerine geçecek kanserojen olmayan, zehirsiz, cam elyaflı malzemeler, Mikanitler, taş yünü, seramik yünü elyaflar, plakalar bulunmaktadır. Artık bir çok malzemede kurşunsuzluk belgesi ( RoHS ) istenmektedir. Bağlantı işlerinde kullanılan kurşunlu lehimlerin kullanımı neredeyse terk edilecektir.



YALITIM için ISI SINIFLARI VE DAYANIM SICAKLIKLARINI ÖNEMSEYİNİZ

Ve

MALZEMELERİ KULLANIRKEN ISI SINIFLARININ AYNI OLMASINA DİKKAT EDİNİZ.


ISI

SINIFI

LİMİT SICAKLIK

Y

90 °C

A

105 °C

E

120 °C

B

130 °C

F

155 °C

H

180 °C

C

220 °C

AYRICA ;

Kullanacağımız yalıtım malzemeleri Kimyasallara dayanmalı , kullanım ömrü uzun olmalı , geri dönüşerek çevreye zarar vermemelidir.

DOĞRU MALZEMENİN ve KALİTENİN SEÇİLMESİ YANINDA EKONOMİK OLMASI DA GEREKLİDİR.
Bu saydığımız nitelikleri ,başta doğru malzeme seçimini ve uygulamasını Türkiye’de Elektrik sektöründe, gündelik hayatta önemsiyor ve başarıyor muyuz ?

NE YAZIK Kİ HAYIR !

Elektrik Yalıtımı konusunda 1980’den buyana öğrendiklerimizi sizlerle paylaşmak istiyoruz. Lütfen arayınız bildiklerimizi yansıtalım.